Czytając Zarys rozkładu Ciorana z roku 1949 w przekładzie Magdaleny Kowalskiej natknąłem się na fragmenty, które ciekawie nawiązują do Pessoi, zwłaszcza tematu "fikcji społecznych" z Bankiera anarchisty z roku 1922.

To abstrakcja, brzmienia bez treści, wyświechtane i nadęte, chronią go [człowieka] przed ostatecznym pogrążeniem się, a nie religia czy instynkty.
Adam, wygnany z raju, zamiast złorzeczyć swemu prześladowcy, śpiesznie zabrał się za nadawanie nazw rzeczom: tylko w ten sposób mógł do nich przywyknąć i o nich zapomnieć – tak położone zostały fundamenty idealizmu.
Oblicza dekadencji

– Nie, tu są inne sprawy, o których mówić ci nie będę. Zanadto jest to przykre dla mnie. Tylko ty myślisz, że z kobietą można być sobą, i w tym mylisz się bardzo. Kobieta potrzebuje, żeby ją okłamywać. Jedna chce tego w formie bardzo wyrafinowanej, inne, z typu kokot, potrzebują tego w formie jak najbardziej brutalnej. Jest inny typ mężczyzn, którzy nigdy nie robią z kobiet problemów istotnych. Ci kłamać nie potrzebują. Ale jeżeli ktoś z naszego gatunku chce mieć kobietę, prawdziwą kobietę, a nie nienormalną, skłamaną, jak mówisz, z samego początku histeryczkę, musi kłamać. Bo takim, jakim jest naprawdę, prawdziwa kobieta będzie zawsze pogardzać, zgubi go i uczyni nieszczęśliwym na całe życie.
– Nie, Bungo — przerwał Tymbeusz — te, o których ty mówisz, to są wulgarne demony, które wciągają, niszczą, rozkładają, to nie są prawdziwe kobiety. Pani Marta jest kobieta piękną, ale fałszywą, tylko nie ma siły, dlatego truje się własnymi marzeniami. Dla niej pozostaje jedynie sztuka. Znałem parę kobiet pięknych i takich, które nie chciały być niewolnicami. Taką jest panna Dolores, siostra pana Brummela.
– Ja dobrze znam twój stosunek do kobiet, mój Tymbciu — przerwał Bungo, zirytowany bredzeniem Tymbeusza. — Ty latasz do tych swoich kobiet, gadasz im niestworzone rzeczy, które one udają, że rozumieją i że są ci bliskie, a potem załatwiają swoje istotne potrzeby z kimkolwiek bądź, z pierwszym lepszym drabem. Słyszałem o tych Żydóweczkach, które nawiedzasz i nazywasz każdą po swojemu. Ta jest wolna, tamta piękna, z tamtą można się umęczyć pustką, a z tamtą odpocząć na pustce. Każda z nich ma jakiegoś pana, który naprawdę ma dla niej wartość jako mężczyzna, a ciebie roznamiętnionego, puszcza kantem po wysłuchaniu twoich proroctw. Ja teraz postanowiłem ujarzmić jednego chociaż demona trzeciej klasy, a potem wyrzeknę się wszystkiego zupełnie.

W przerwie od czytania 622 upadków Bunga Witkacego, kolejnej książki, która wpadła w moje ręce zbyt późno, przypomniałem sobie Cronófago z płyty Olhos de Mongol portugalskiej grupy Linda Martini.

Poniżej tekst oryginalny oraz moja próba przełożenia go na język polski. Przekład być może nie jest pierwszego gatunku, na dodatek brzmienie portugalskiego nadaje śpiewanemu tekstowi dodatkowej wymowy (por. onde tudo é igual), jednak wersja polska jest zapewne dla wielu znacznie przystępniejsza niż oryginalna.

Eu queria tanto ser mas não houve tempo. Foi como um
soco vazio.

Na pressa de viver o corpo quente tornou-me o sangue
frio.

São carris que me prendem aqui, à velha casa onde tudo
é igual.

Linda Martini — Cronófago za LETRAS.MUS.BR (alternatywnie w serwisie Genius)

"Najcięższą z kar, jaką wymierzamy, jest kara fizyczna, chłosta — wyczytał ojciec w książce dostarczonej mu w stosownym momencie przez wielebnego Fischera. — Tak jak w domu symbolem władzy ojcowskiej jest rózga, tak w szkole oznaką dyscypliny jest kij. (...) Dydaktyczna chłosta jest działaniem, które ma towarzyszyć pouczeniom słownym i wzmacniać ich skuteczność. (...)"

Orwell, za przekładem Julity Mirkowicz, w Roku 1984 pisze:

Należało się uporać z problemem, jak utrzymywać w ciągłym ruchu machinę przemysłu, nie zwiększając zamożności świata. Rozumiano, że dobra należy wytwarzać, lecz nie wolno ich rozpowszechniać. Jedynym realnym rozwiązaniem była więc ciągła wojna. (...) Wojna to sposób na obracanie w pył, wysadzanie w stratosferę lub zatapianie na dno oceanów materiałów, które można by zużytkować inaczej, niepotrzebnie przyczyniając się do podwyższenia poziomu życia szerokich mas społeczeństwa, a co za tym idzie, do ich edukacji. Nawet wówczas, gdy sprzęt bojowy nie ulega zniszczeniu, jego produkcja to wygodny sposób zajęcia siły roboczej bez wytwarzania zbędnych towarów konsumpcyjnych.